Decyzja o aborcji jest jedną z najbardziej brzemienną w skutkach, jaką może podjąć człowiek. Za każdym takim wyborem kryje się nie tylko dziecko, ale także dramat kobiety, ojca dziecka, wszystkich bliskich czy osób pomagających w przeprowadzeniu aborcji. Choć dzisiaj raczej rzadko mówi się o rzeczywistych skutkach przerwania ciąży, jej konsekwencje realnie istnieją i wpływają na całe społeczeństwa. A jak jest z przyczynami aborcji? Zdaje się, że temat jest bardziej obecny w przestrzeni publicznej, jednak i ta kwestia nierzadko bywa przedmiotem manipulacji. W tym tekście chcielibyśmy przedstawić wyniki najważniejszych badań nad przyczynami aborcji.
Dwa obrazy kobiet
Ogólnie rzecz biorąc, z analizy badań nad przyczynami decyzji o aborcji wyłaniają się dwa obrazy kobiet. Pierwszy z nich to kobiety dokonujące przerwania ciąży z powodu wyboru własnej ścieżki życiowej, kwestii związanych z pracą, nauką, finansami. Do drugiej grupy należą kobiety głęboko skrzywdzone – takie, które doświadczają przemocy obecnie bądź uległy jej w przeszłości.
Najczęstsze przyczyny aborcji
Brytyjska badaczka S. Rowlands przeprowadziła analizę badań naukowych na temat powodów aborcji dokonanych w latach 1967-2008 (badania nie uwzględniały aborcji ze względu na deformację płodu). Z badań kalifornijskich wynika, że 78% kobiet podjęło decyzję o aborcji już w momencie odczytania wyniku testu ciążowego.
Ponadto, analiza szeregu badań pomogła stworzyć katalog najczęstszych przyczyn aborcji podawanych przez kobiety. Można wymienić tutaj:
- Problemy związane z pracą, edukacją czy relacjami z urodzonymi już dziećmi.
- Problemy finansowe i mieszkaniowe.
- Słaba więź z partnerem, perspektywa samotnego macierzyństwa.
- Kompletność dotychczasowej rodziny.
- Brak gotowości na dziecko.
- Brak dojrzałości.
Wpływ otoczenia na decyzję o aborcji
Amerykańskie badania wśród 374 kobiet pokazują, że 69% kobiet dokonujących wczesnej aborcji (do 12. tygodnia) i 62% kobiet poddających się późnej aborcji (od 13. do 30. tygodnia) jako powód jej dokonania wymieniało m.in. obawę o reakcję innych osób na posiadanie dziecka. Presja ze strony partnera stanowiła przyczynę 38% przypadków zarówno wczesnej, jak i późnej aborcji, a nacisk innych osób miał miejsce w 30% przypadków wczesnej i 48% późnej aborcji.
Inne badania wskazują także na fakt, iż kobiety, które posiadają już dzieci, częściej podejmują decyzję o przerwaniu ciąży, gdy ojciec dziecka nie przejawia dojrzałości oraz zaangażowania w wychowanie potomstwa.
Doświadczenie przemocy a skłonność kobiety do aborcji
W latach 2001-2003 przeprowadzono w Kanadzie 1003 wywiady z kobietami rekrutującymi się spośród pacjentek klinik aborcyjnych oraz pacjentek zgłaszających się na rutynowe badania w czasie ciąży. Celem badania było oszacowanie częstości występowania przemocy ze strony partnera wśród kobiet zgłaszających się na aborcję w porównaniu z kobietami pragnącymi urodzić dziecko. Wyniki pokazują, że wśród kobiet zgłaszających się na aborcję prawdopodobieństwo bycia ofiarą przemocy psychicznej, fizycznej i seksualnej ze strony partnera w ciągu ostatniego roku było prawie 3 razy większe niż wśród kobiet kontynuujących ciążę (25,7% wobec 9,3%). Kobiety planujące aborcję były częściej ofiarami przemocy przynajmniej raz w życiu (41,1% i 29,1%).
W kontekście podejmowania decyzji o przerwaniu ciąży istotne znaczenia ma także doświadczenie przemocy w przeszłości. W USA przeprowadzono badanie 1500 kobiet w wieku 18-41 lat, które wykazało korelację między negatywnymi doświadczeniami w przeszłości a decyzją o aborcji. Kobiety, które usunęły dziecko, 2 razy częściej doświadczały w dzieciństwie przemocy fizycznej. Kobiety wielokrotnie dokonujące aborcji 5-krotnie częściej miały chorych psychicznie rodziców, a prawie 10-krotnie częściej znajdowały się w sytuacji zagrożenia osobistego bezpieczeństwa.
Na podstawie „Ekologia prokreacji.Vademecum”, praca zbiorowa pod red. N. Ejtminowicz, K. Urban, A. Zięby, Kraków 2021.